"ქართველებს გვაქვს ბევრი ისეთი კერძი, რომელიც სხვა ერებისა და ხალხების კულტურისთვისაა დამახასიათებელი. მაგრამ თამამად შეიძლება ითქვას, რომ ხაჭაპური წმინდა ქართული კერძია. ამას მისი სახელწოდებაც ცხადყოფს: ხაჭო და პური. საქართველოში სიმბოლურ დატვირთვას  ატარებს. იგი პურია, თუმცა რიტუალური, რადგან მას დღესასწაულებზე აცხობენ, ისევე როგორც კვერს და შიგთავსიან სხვა ცომეულს. მაგ.:  კუბდარს, ლობიანსძველად საქართველოში რიტუალურ ნამცხვრებსა და სხვა საკვებს ძირითადად წრიულ ფორმას აძლევდნენ. აღსანიშნავია, რომ აჭარული ხაჭაპური განსხვავებული ფორმისაა. გავრცელებული მოსაზრებით, მის ფორმაზე გავლენა ზღვასა და ნაოსნობას უნდა მოეხდინა. მართლაც მას "ნავის" ფორმა აქვს. განსხვავებულია რაჭული ხაჭაპურიც (ოთხკუთხედი, კონვერტის ფორმის), ესეც მზესთან სიმბოლურ გაიგივებად შეიძლება ჩაითვალოს. რაც შეეხება აჩმას, იგი აფხაზური კერძია და მისი დამზადების ტექნოლოგიაც, ფორმაც და ტერმინიც ხაჭაპურისგან განსხვავებულია, თუმცა ისიც ყველისა და  ცომისგან  მზადდება. ტერმინი – "აჩმა" აფხაზური ლექსიკონისათვის არის დამახასიათებელი. ხოლო ოსური "ხაბიზგინი" შიგთავსით განსხვავდება ხაჭაპურისგან".

(ინფორმაცია მოძიებულია  ვებ–გვერდზე   http://ucnauri.com/?p=3305 )